Risico of kans?

Beleggers hebben de neiging om bewegingen van de aandelenmarkt te overdrijven. De angst sluipt in de markt, beleggers raken in paniek en verkopen hun effecten om in ieder geval nog iets over te houden. Maar volatiliteit kan juist kansen bieden voor beleggers wanneer hun beleggingshorizon lang genoeg is.

Jeffrey Schumacher, CFA 17 maart, 2015 | 9:13
Facebook Twitter LinkedIn

Wanneer we in de financiële wereld over risico praten, dan gaat het al snel over volatiliteit. Volatiliteit wordt gemeten via de standaarddeviatie van rendementen, waarmee een beeld wordt verkregen van de bewegelijkheid van een belegging en daarmee van het risico. Maar de historie laat zien, dat volatiliteit juist kansen biedt terwijl het echte risico dat een belegger loopt van een hele andere orde is dan de bewegelijkheid van koersen.

Het grootste risico dat een belegger op portefeuilleniveau loopt, is een permanent verlies van kapitaal. Zoals de naam al aangeeft, verschilt een permanent verlies van kapitaal van een tijdelijk verlies van kapitaal als gevolg van (toenemende) volatiliteit. Een permanent verlies van kapitaal betekent, dat het complete vermogen van een belegger is verdampt, en dat er dus geen mogelijkheid meer is om de opgelopen verliezen te herstellen.

Grote verliezen vereisen nog grotere rendementen
Maar voordat het zover is, heeft de belegger slechts te maken met een ongerealiseerd verlies in zijn portefeuille. Het verlies wordt immers pas realiteit wanneer de positie verkocht wordt. De echte realiteit is echter dat een belegger al snel zeer hoge rendementen moet maken om het ongerealiseerde verlies weer goed te maken. Hoe hoog die rendementen zijn laat de tabel zien. Bij een (papieren) verlies van 50 procent moet een belegger al 100 procent rendement maken om op zijn startniveau terug te keren. Bij dalingen groter dan 50 procent loopt het benodigde rendement hard op, tot het moment dat er geen weg terug meer is: een verlies van 100 procent.

Volatiliteit als kans?
Volatiliteit kan in tegenstelling tot een permanent verlies van kapitaal juist kansen bieden voor beleggers wanneer de beleggingshorizon lang genoeg is. Wanneer de markt hard daalt of een aandeel fors in elkaar zakt, dan is de algemene perceptie bij beleggers vaak dat het risico is toegenomen. En de oplopende volatiliteitsindices ondersteunen dit oordeel. Uiteraard komen dergelijke bewegingen niet zonder reden tot stand, maar beleggers hebben wel eens de neiging om bewegingen te overdrijven. De angst sluipt in de markt, beleggers raken in paniek en verkopen hun effecten om in ieder geval nog iets over te houden.

Benjamin Graham, de grondlegger van het waarde-beleggen, vergeleek in zijn boek The Intelligent Investor de aandelenmarkt met een manisch depressieve persoon. Bij deze zogenaamde Mr. Market zwengelt de gemoedstoestand als een pendule heen en weer tussen sterk positivisme en sterk negativisme. De extreme situaties die kunnen ontstaan, gaan gepaard met irrationaliteit bij beleggers. In het geval van een pessimistische gemoedstoestand is het juist die irrationaliteit die veroorzaakt wordt door de paniek bij beleggers, die koopkansen biedt voor de langere termijn. Volatiliteit wordt gezien als risico, maar dat hoeft dus niet zo te zijn. Een analyse van historische volatiliteit geeft verrassende inzichten.

Profiteer van volatiliteit
Econoom John Maynard Keynes stelde dat het de fluctuaties zijn die koopjes veroorzaken, terwijl de onzekerheid die gepaard gaat met fluctuaties beleggers ervan weerhoudt om hiervan te profiteren. Collega-econoom James Montier liet daarnaast zien, dat de volatiliteit in perioden voor een grote crisis zich op lage niveaus bevond, terwijl deze omhoog schoot ten tijde van de beste instapmomenten. De onderstaande grafiek laat de historische volatiliteit zien van de S&P 500. Duidelijk te zien is dat de volatiliteit bijvoorbeeld in 2007 op een laag niveau was, terwijl dit een slecht moment was voor beleggers om in te stappen. In 2009 piekte de volatiliteit, terwijl dit het beste instapmoment van het afgelopen decennium is geweest.

Moeten beleggers dan massaal de oververkochte, goedkoop ogende aandelen in hun portefeuille opnemen? Ook hier geldt dat een belegger zijn huiswerk goed moet doen zodat hij weet wat hij koopt en de reden van de onderwaardering kan verklaren. En misschien nog belangrijker, een katalysator kan identificeren die de onderwaardering ongedaan kan maken. Want hoe goedkoop een aandeel ook lijkt en hoe laag de koers ook is, op het moment dat een belegger een aandeel koopt kan het altijd 100 procent in waarde dalen. En dan ben ik weer terug bij het permanente verlies van kapitaal.


Deze column verscheen eerder  op www.belegger.nl.

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Jeffrey Schumacher, CFA  is fondsanalist bij Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten