East Capital heeft een duidelijke focus, we beleggen alleen in Oost-Europa en zijn onafhankelijk. De meeste andere beheerders bij andere fondsaanbieders doen het erbij. Voor ons kleine team van 25 personen is beleggen in Oost-Europa datgene waarvoor we leven.
Een andere factor achter ons succes is dat we veel op reis zijn en zoveel mogelijk bedrijven bezoeken. Zo leren we de bedrijven goed kennen.
Hoe bent u ertoe gekomen om een vermogensbeheerder gericht op Oost-Europa op te zetten?
Ik ben een researcher en na de omwenteling viel het mij op dat analisten vaak onzinnige rapporten over Oost-Europese en Russische ondernemingen schreven en de bedrijven ook niet bezochten.
Ons kwam het juist voor dat het in Oost-Europa juist makkelijker is om onderscheid te maken tussen goede en slechte ondernemingen. Sommige ondernemingen hadden na de val van de muur exact de juiste strategie voor ogen, terwijl slechte ondernemingen niet inspeelden op de nieuwe omstandigheden.
Ondanks ons huidige succes nu is het niet altijd gemakkelijk geweest. Toen we in mei 1998 begonnen met East Capital leek het een uitgelezen moment omdat de Russische beurs 60% naar beneden was gekomen. De crisis moest echter nog in volle omvang losbarsten en vanaf mei tot augustus verloor de beursindex nog eens 95% en ons Rusland-fonds 83%.
Beleggers zijn gecharmeerd van uw rendementen uit het verleden. Maar is na de recente koersstijgingen nog wel sprake van een goed instapmoment?
De macro-economische vooruitzichten voor Rusland en de Baltische staten blijven uistekend met hoge economische groei en lage rentes. Ook kan ik er genoeg interessante bedrijven vinden. Sinds de start van onze fondsen heb ik eigenlijk nauwelijks aandelen verkocht, alleen maar bijgekocht. Daarbij ben ik niet gebonden aan een index en ken dus geen restricties.
De waardering is ondanks de enorme koersstijgingen niet ver opgelopen. In Rusland is de gemiddele koerswinstverhouding in de afgelopen twee jaar opgelopen van 6 naar ongeveer 8, nog steeds laag dus. In Europa ligt de koerswinstverhouding op zo’n 20. In de Baltische staten is de waardering met een koerswinstverhouding van 12 eveneens aantrekkelijk.
Het is wel zo dat beleggen in Oost-Europa en Rusland een langetermijnverhaal is. Met veel onervaren beleggers worden bewegingen vaak overdreven. Rusland heeft in iedere 12 maandsperiode wel een forse duikeling gekend.
Wat denkt u van Putin? Hij lijkt orde op zaken te stellen maar krijgt ook veel kritiek dat hij niet democratisch is.
Ook daar wordt Rusland niet altijd goed begrepen. Wij zijn grote fans van Putin, hij heeft bijna alles goed gedaan.
Zijn ambitie is om het BBP in de komende tien jaar te verdubbelen en daar alles aan te doen. Dat kan alleen maar lukken door te investeren in mensen en zijn macht met anderen te delen.
Zelf Chodorkovski (tegenstander van Putin en oud-topman van Yukos, red.) schrijft nu vanuit de cel brieven aan Putin waarin hij zijn spijt betuigt en Putin als democraat erkent. Maar dat is misschien ook ingegeven door de wens op strafvermindering.
Wat is voor Rusland een belangrijk thema?
Wat ons betreft is de binnenlandse markt het belangrijkste thema. Velen in het Westen denken dat er in Moskou een paar mensen heel rijk zijn maar dat het overgrote deel van de bevolking straatarm is. Dat is niet zo.
In werkelijkheid zijn 20% van de Russen arm en ontstaat er een steeds belangrijker wordende middenklasse. Die verdienen ongeveer 1000 dollar per maand, betalen 13% belasting en zijn aan huur voor hun flatje 20 tot 30 dollar kwijt. Hun koopkracht is dus aanzienlijk.
Daarbij komt dat de gemiddelde Rus 31 dollar schuld heeft, en er dus nog veel ruimte is voor creditcards en andere schulden.
De consumentenmarkt is daarnaast met 150 miljoen Russen en 50 miljoen Oekraïners enorm. Moskou heeft de positie van Parijs als sterkste consumentenstad overgenomen en het grootste winkelcentrum vindt men niet langer in Londen maar in Moskou.
Hoe profiteren Russische ondernemingen daarvan, worden er niet vooral Westerse goederen verkocht?
De Russische crisis in 97/98 was de redding voor de binnenlandse industrie. Daarvoor verkocht alles als het maar een Westers product was. Door de crisis en het gebrek aan buitenlandse valuta was men plots aangewezen op de binnenlandse productie. En inmiddels is er weer een nieuwe nationale trots ontstaan.
Maar naast in detailhandel en voedingsmiddelen beleggen we in Rusland ook bijvoorbeeld in mobiele telefonie waar VimpelCom en MTS grote spelers zijn.
Over Rusland lezen we veel in de media. De Baltische staten Estland, Letland en Litouwen zijn hier niet erg bekend. Vertelt u eens wat over de situatie in die landen.
Na het uiteenvallen van de Sovjet Unie kwamen deze landen vanuit een verre achterstand. Ze waren en zijn zeer echter ambitieus en consequent zodat ze in mei tot de EU zullen toetreden en inmiddels ook bij de NAVO horen.
Onderling zijn ze wel verschillend. In het lutherse Estland is het aanpassingsproces het rustigste verlopen terwijl het katholieke Litouwen daar veel meer haast mee had. Het russisch-orthodoxe Letland zit daar ergens tussenin.
Je zou de economieën van de Baltische staten kunnen vergelijken met Zweden en Nederland qua bescheidenheid van de omvang, overzichtelijkheid en openheid. Ze richten zich daarbij aanvankelijk vooral op het Westen, maar er is er heel veel handel met Rusland.
De aandelenbeurzen van de Baltische staten zijn of worden onderdeel van een netwerk waar ook de Finse en Zweedse beurs toe behoren.
Wat voor soort aandelen vindt men er?
In Rusland maakt olie 60-70% van de index uit en domineert daarmee de beurs. Dat is in de Baltische staten niet zo. Estland heeft wel olie, maar de andere landen importeren alle energie. Wel gaan de olie-exporten van Rusland gaan via de Baltische Staten. Ook al maken ze straks deel uit van de EU, het blijven echte transferlanden voor goederen vanuit en naar Rusland. Men vindt in deze landen veel exporteurs van consumentengoederen zoals bijvoorbeeld witgoed.
Wat zijn de grootste risico’s voor respectievelijk de Baltische Staten en Rusland?
De Baltische Staten zijn erg gericht op de toetreding tot de EU en verwachten daar heel veel van. ‘EU’ en ‘NAVO’ leken wel toverwoorden. Er is een grote kans dat veel inwoners in eerste instantie teleurgesteld zullen zijn en overheden zullen allicht de verleiding niet kunnen weerstaan om teveel geld uit te geven.
In Rusland zie ik drie risio’s. Allereerst is Putin een risico. Hij is de onbetwistbare leider maar ook hem kan wat overkomen. De binnenlandse oorlog in Tsjetsjenië is een gevaar en tenslotte zouden de gevolgen van dalende olieprijzen in de perceptie van beleggers wel eens overdreven kunnen worden met koersdalingen tot gevolg.
