Bedrijfsobligaties worden meestal naar voren geschoven als een belangrijk onderdeel van beleggingsportefeuilles. Beleggers voelen zich traditioneel aangetrokken tot bedrijfsobligaties wegens de vaste inkomsten met hogere rendementen dan overheidsobligaties en om de lagere risicoperceptie ten opzichte van aandelen.
Sinds de aanvang van de staatsschuldencrisis in de eurozone kan men eveneens als argument aanhalen dat bedrijfsobligaties van beleggingskwaliteit ook beschouwd worden als een minder riskant alternatief voor overheidsobligaties uitgegeven door perifere eurolanden. Het gegeven dat de overgrote meerderheid van de emittenten van bedrijfsobligaties van beleggingskwaliteit large caps zijn met vestiging in ontwikkelde economieën, heeft die trend een duwtje in de rug gegeven.
Voor een particuliere belegger kan de toegang tot de bedrijfsobligatiemarkt echter een zware klus blijken. Eerst en vooral worden de meeste transacties onderhands (OTC) uitgevoerd en is het doelpubliek een institutioneel klantenbestand dat de meestal hoge handelsminima aankan. Voor de individuele belegger vormt het gebrek aan beschikbare informatie over bedrijfsobligaties, tenminste in vergelijking met de voortdurende informatiegolf vanuit de aandelenmarkten, een bijkomend obstakel, dat zich intussen ook naar de overheidsobligaties heeft uitgebreid. En toch blijft blootstelling aan de bedrijfsobligatiemarkt ondanks die obstakels een aanbevelenswaardige stap voor beleggers die voorstander zijn van het spreidingsprincipe.
Ruimte zat voor groei, met ETF’s als belangrijkste motor
Hier komen ETFs goed van pas. Hoewel de in bedrijfsobligaties belegde ETF’s nog altijd enigszins voorbehouden zijn aan de Europese institutionele beleggersgemeenschap, laten ze de naar informatie snakkende individuele beleggers en hun onafhankelijke financiële tussenpersonen toe om op een eenvoudige manier toegang te krijgen tot deze markt. Het zou onverstandig zijn te veronderstellen dat de particuliere beleggers en onafhankelijke makelaars op korte termijn voor de groei van het ETF-bedrijfsobligatiesegment in Europa zouden gaan zorgen.
Maar het zou al even onverstandig zijn om het groeipotentieel op de lange termijn voor dit vastrentende ETF-segment afzonderlijk te beschouwen van de Europese particuliere belegger, die instinctief alleen maar op zoek gaan naar hogere inkomsten, al was het maar ten gevolge van de demografische evolutie.
Als argument kan aangehaald worden dat de impact van demografische tendensen op de beleggersmentaliteit in de economische crisis een waardevolle bondgenoot heeft gevonden. Een aantal basisideeën van de Europese welvaartstaat zijn grondig door elkaar geschud door de economische en financiële terugval van de laatste jaren. In heel Europa is het al pensioenhervorming wat de klok slaat: overheden van alle strekkingen verspreiden de boodschap dat het op leeftijd gebaseerde pensioenstelsel in de toekomst minder vrijgevig zal zijn.
De zaadjes voor een significante stijging van particuliere pensioenplannen worden op het moment van schrijven geplant, en daar kunnen we alvast uit afleiden dat de rente op inkomstengenererende beleggingsstrategieën de hoogte in zal gaan. Dat belooft veel goeds voor de algemene bedrijfsobligatiemarkt en met name voor ETF’s belegd in bedrijfsobligaties.
Als een direct gevolg van de crisis die de traditionele kanalen voor interbancaire leningen in de nasleep van het faillissement van Lehman Brothers doormaakten, liet de Europese markt voor bedrijfsobligaties in 2009 een significante groei optekenen. Het emissieniveau van bedrijfsobligaties bleef in 2010 hangen op het historische gemiddelde, aangezien de normalisering van de interbancaire leningen in een trager tempo verliep dan wenselijk was in een klimaat van economisch herstel. In combinatie met de eerder vermelde gunstige vergelijkingen met bepaalde overheidsobligaties (om van de huidige lage rendementen nog maar te zwijgen) kan dit ervoor zorgen dat het emissieniveau van bedrijfsobligaties in de nabije toekomst boven het gemiddelde uitsteekt.
De toename in bedrijfsobligaties sinds de aanvang van de crisis ging hand in hand met een aanzienlijke stijging van de uitgifte van overheidsobligaties. Kredietspreads (het rendementsverschil met minder risicovolle activa zoals overheidsobligaties) namen eind 2008 en begin 2009 significant toe, om pas later weer te verkleinen, zij het op duidelijk hogere niveaus dan voor de crisis. Aanhoudende spanningen in de markt voor overheidsobligaties van de eurozone en bezorgdheid over de kracht van het herstel staan een volledige correctie nog steeds in de weg. Binnen de bedrijfsobligatiemarkt hebben door financiële ondernemingen uitgegeven schulden doorgaans de hoogste kredietspreads, gevolgd door industriële en nutsbedrijven.
Toenemende concurrentie in de Europese markt voor in vastrentende bedrijfseffecten belegde ETFs
In de Morningstar-gegevens vanaf medio januari 2010 staat te lezen dat het aantal in euro uitgedrukte ETFs belegd in bedrijfsobligaties op 12 staat. Hun totale beheerde vermogen beloopt 5,86 miljard euro, met een gemiddelde TKR van 0,20 procent.
Op het moment van schrijven is iShares met 83 procent van het beheerde vermogen in euro de onbetwiste marktleider in dit specifieke segment. Het is zelfs zo dat iShares Markit iBoxx Euro Corporate Bond ETF louter dankzij zijn langdurige aanwezigheid in de marktplaats (het werd in maart 2003 geïntroduceerd) veruit de meest populaire ETF in zijn categorie is.
Sinds 2009 hebben we echter een wildgroei opgemerkt van ETFs belegd in bedrijfsobligaties (vooral uitgedrukt in euro), geïntroduceerd door vooraanstaande ETF-aanbieders in de Europese markt (bijvoorbeeld. Lyxor, db x-trackers, Amundi, ETFlab). Die evolutie was meer dan welkom. Eerst en vooral krijgen beleggers op die manier meer keuze, en kunnen zij nu blootstelling verkrijgen aan de bedrijfsobligatiemarkt met behulp van fysieke en op swaps gebaseerde ETFs.
Nog belangrijker is wellicht de toegenomen concurrentie, die het vuur aan de lont stak van een pril streven naar vernieuwing, waardoor beleggers inmiddels ook voor segmenten kunnen opteren, en dat zowel op het gebied van sectortype (bijvoorbeeld ETFs die blootstelling bieden aan de hele markt of die zich beperken tot financiële of niet-financiële bedrijfsobligaties) als van looptijd (bijvoorbeeld. ETFs die blootstelling bieden aan bedrijfsobligaties met een looptijd van 1 tot 5 jaar).
Zoals gezegd, zijn wij er hier bij Morningstar van overtuigd dat het groeipotentieel voor de Europese markt voor in bedrijfsobligaties belegde ETFs groot is. Daarvan uitgaand verwachten we een toenemende instroom en nieuwe fondsen om aan de groeiende vraag tegemoet te komen.
