Belangrijkste opmerkingen

• De markten schrokken van berichten dat president Trump zich opmaakte om Fed-voorzitter Jerome Powell te ontslaan, wat Trump vervolgens ontkende.
• Het is de nieuwst episode in een langlopend conflict tussen Trump en Powell, die de president herhaaldelijk heeft bekritiseerd voor het niet verlagen van de rentetarieven.
• Als Trump Powell wegstuurt, kan dat het vertrouwen in de centrale bank schaden en de inflatie op de langere termijn onder opwaartse druk zetten.
• Powell heeft benadrukt dat de Fed onafhankelijk zal blijven en dat hij niet zal aftreden voor het einde van zijn termijn in 2026.

De onafhankelijkheid van de Federal Reserve staat weer ter discussie. De financiële markten huiverden woensdag nadat een functionaris van het Witte Huis suggereerde dat president Donald Trump waarschijnlijk Federal Reserve voorzitter Jerome Powell zou ontslaan. Trump zelf kwam kort daarna terug op zijn uitspraak.

Aandelen daalden toen beleggers de zoveelste bedreiging voor de onafhankelijkheid van de Fed verwerkten, waarbij de Morningstar US Market Index woensdagochtend maar liefst 1,16% daalde voordat het verloren terrein werd goedgemaakt na de ontkenning van Trump. Ondertussen verkochten beleggers obligaties met een langere looptijd, waardoor de rente steeg, door zorgen over een hogere inflatie op de lange termijn.

“De grootste uitkomst van de zeer openbare kritiek van president Trump op voorzitter Powell en de voortdurende ‘dreigementen’ om hem te verwijderen, is de mogelijkheid van erosie van de geloofwaardigheid van de Fed en hun beleid”, zegt Dominic Pappalardo, hoofd multi-assetstrateeg van Morningstar Wealth.

Rendementscurve steiler door angst vanwege Fed

Deze zorgen zijn duidelijk zichtbaar op de obligatiemarkt. De rente op het schatkistpapier met een looptijd van 2 jaar daalde tijdens de handel van woensdag van 3,97% naar 3,87%. Ondertussen steeg het rendement op het 30-jaars schatkistpapier van 4,97% naar 5,08%.

Dat is niet zo verrassend volgens Thierry Wizman, global FX and rates strateeg bij Macquarie Group. “Je zou verwachten dat de curve steiler wordt als Powell wordt neergeslagen of ontslagen.” De kortetermijnrente is gestegen omdat de markten de uiteindelijke vervanger van Powell eerder zien als iemand die de rente zal verlagen. Maar op de langere termijn betekent dit volgens Wizman dat “de Fed minder aandacht zal besteden aan haar prijsstabiliteitsmandaat en dat er meer inflatie zou kunnen zijn”. Meer inflatie betekent dat obligaties met een langere looptijd potentieel risicovoller zijn en in de toekomst mogelijk minder rendement bieden. Dat leidt tot dalende prijzen omdat beleggers een hogere premie vragen om dat risico te compenseren.

“De stijging van de langere rente werd waarschijnlijk gedreven door zorgen over een opflakkerende inflatie of een gebrek aan bereidheid bij beleggers om langer lopende staatsobligaties aan te houden, gezien de potentiële instabiliteit te midden van Fed-veranderingen en verdere politieke invloed,” voegt Pappalardo toe.

Trump en Powell op de klippen

Het heen en weer gepraat van woensdag was niet de eerste keer dat de regering-Trump heeft gedreigd Powell uit zijn functie te zetten. “Er is een lange geschiedenis waarin de president en de voorzitter van de Fed het oneens waren,” zegt Don Rissmiller, hoofdeconoom bij Strategas.

Trump uitte tijdens zijn eerste termijn openlijk kritiek op Powell als onderdeel van zijn streven naar lagere rentetarieven. Eerder dit voorjaar riep hij opnieuw op tot het ontslag van Powell en deze zomer suggereerde de regering dat Powell het Congres had misleid en de fondsen voor de renovatie van het hoofdkantoor van de Fed verkeerd had beheerd.

Onafhankelijkheid Fed in gevaar

De Fed opereert onafhankelijk van de rest van de federale overheid. De centrale bank legt verantwoording af aan het Congres, maar streeft haar mandaat van lage, stabiele inflatie en maximale werkgelegenheid onafhankelijk na.

“De meeste economische analyses ondersteunen een onafhankelijke centrale bank, omdat dat de beste manier is om de inflatieverwachtingen te verankeren,” zegt Rissmiller. Een centrale bank die gezien wordt als gevoelig voor politieke druk kan in de verleiding komen om de rente lager te houden en de geldhoeveelheid te verhogen om de economie te stimuleren. Maar dat is een riskant voorstel.

“Land na land heeft ontdekt dat onafhankelijkheid van de centrale bank essentieel is om de inflatie te bestrijden”, vertelde James Angel, universitair hoofddocent financiën aan de McDonough School of Business van Georgetown University, dit voorjaar aan Morningstar. “Als je politici de geldhoeveelheid laat controleren, hebben ze de vervelende gewoonte om te veel geld bij te drukken.

Powell is onvermurwbaar geweest dat de Fed onafhankelijk zal blijven, zelfs als de uitvoerende macht kritiek uit. Fed-functionarissen hebben ook verklaard dat ze data-afhankelijk zullen blijven bij het nemen van beslissingen over het monetaire beleid, in plaats van een voorgeschreven gedragslijn te volgen. Omdat de inflatie boven de doelstelling ligt en waarschijnlijk zal verergeren dankzij de tarieven, heeft de Fed de rentetarieven tot nu toe stabiel gehouden in 2025.

“De aanhoudende kritiek van Trump draagt niet bij aan het huidige dilemma van de Fed om op hol geslagen inflatie te voorkomen en tegelijkertijd de economie, werkgelegenheid en marktliquiditeit te ondersteunen in een tijd van grote onzekerheid”, zegt Pappalardo.

Rissmiller zegt dat op hol geslagen inflatie op korte termijn niet waarschijnlijk is, zelfs niet als Trump Powell ontslaat. “Het Fed-proces vereist nog steeds een stemming van de commissie om het monetaire beleid te wijzigen”, legt hij uit. “Hoewel de voorzitter veel invloed heeft, ben ik er niet zeker van dat de inflatieverwachtingen meteen verankerd zouden raken ... het systeem is erop ingesteld om politieke druk te weerstaan.”

Een gematigder reactie van de markt

De financiële markten veerden woensdagmiddag op, met stijgende aandelen en langere obligatierentes die daalden vanaf hun hoogtepunten eerder op de dag. “Net zoals we hebben gezien met het tarievennieuws, zijn de marktreacties op de situatie rond Trump en Powell nu minder belangrijk dan eerder ditt jaar,” zegt Pappalardo. “Krantenkoppen-moeheid is op dit moment echt en wijdverspreid.”

Zoals beleggers dit jaar hebben gezien, worden aankondigingen van de regering-Trump over tarieven en ander beleid vaak teruggedraaid of gewijzigd. Bovendien zou elke poging om Powell te verwijderen een langdurig proces kunnen zijn. “Duidelijkheid van de rechtbanken zou waarschijnlijk nodig zijn om de problemen in eerdere precedenten op te lossen”, schreven analisten van UBS op woensdag.

De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.