Over de maand mei is er wat ETF's in Europa betreft goed en slecht nieuws te melden. Om te beginnen het goede: het beheerd vermogen is gegroeid naar recordhoogte dankzij de gestegen aandelenmarkten, maar ook de gunstige obligatiemarkt deed een duit in het zakje. Al met al steeg het beheerd vermogen in Europese ETF's naar een nieuw record van iets minder dan 692 miljard euro.

Kijken we naar de vermogensstromen van de verschillende categorieën, dan valt op dat aandelen-ETF's per saldo weer op positief terrein zaten met een netto-instroom van 1,9 miljard euro. Dit is ommekeer nadat in april er nog sprake was van netto-uitstroom.

Opkomende markten uit de gratie
Het slechte nieuws is dat in mei een aantal segmenten in de ETF-markt juist duidelijk verslechterde. Dit geldt vooral voor de categorieen eurozone en opkomende markten.

Dit kwam vooral tot uiting door uitstroom uit obligatie-ETF's. Vooral ETF's uit opkomende markten in lokale valuta boekten de hoogste uitstroom in één maand sinds november 2016. Beleggers lieten zich leiden door negatieve indicatoren ten aanzien van opkomende markten.

Die nervositeit kwam ook tot uitdrukking in de hoge vraag naar goud-ETP's. Met een netto-instroom van 1,1 miljard euro kende die categorie de hoogste vraag sinds februari 2017.

(klik op tabel voor vergroting)

Een blik op de minst populaire fondscategorieën illustreert de grote lijn die hierboven is geschetst. Aandelen ETF's in de eurozone hadden een uitstroom van 1,6 miljard euro. Het feit dat sector ETF's in de financiële sector in mei ongeveer 10% van hun vermogen verloren, illustreert de negatieve effecten van de politieke onrust in Italië, waardoor Europese activa onder druk komen te staan.

De netto-uitstroom uit Duitse aandelen DAX ETF's was ook aanzienlijk. Uitstroom ter waarde van 840 miljoen euro markeerde het hoogste niveau sinds augustus 2016. Sinds de escalatie van het handelsconflict tussen de EU en de Verenigde Staten lijkt bij beleggers vrees te groeien dat op export gerichte Duitse bedrijven het moeilijk kunnen gan krijgen.

High yield obligatie-ETF's en aandelen uit opkomende markten evenals landen-ETF's voor aandelen uit Japan, Italië en Spanje werden ook overwegend van de hand gedaan.

Goud en VS in trek
Opvallend is echter dat er naast goud-trackers ook veel vraag was naar Amerikaanse indexproducten. Wereldwijde aandelenfondsen, voornamelijk MSCI World-trackers, die een hoge blootstelling aan de VS hebben, boekten in mei een instroom van iets meer dan 5,2 miljard euro. Ook Amerikaanse bedrijfsobligatie-ETF's waren in trek.

(klik op tabel voor vergroting)

Prestaties fondshuizen
Dankzij hoge instromen in wereldwijde aandelen-ETF's heeft het Zwitserse UBS het voortouw genomen in termen van hoogste verkopen bij de fondshuizen, gevolgd door de ETF-activiteiten van Deutsche Bank, die zich dit jaar zeer sterk tonen. In mei profiteerden de ETF's van Xtrackers vooral van de sterke vraag naar edelmetaalproducten en aandelen-ETF's. Tussen mei 2017 en mei 2018 vergrootte deze divisie Deutsche Bank haar marktaandeel in de Europese ETF-markt van 10,7% naar 11,2% en staat daarmee op de tweede plaats achter iShares.

Ondertussen leed iShares, de dochteronderneming BlackRock, voor de derde maand op rij flinke verliezen. Wat voor iShares lange tijd een voordeel was, bleek vorige maand opnieuw een nadeel te zijn: de sterke positie in obligatie-ETF's. Nadat iShares obligatie trackers de afgelopen jaren flink hebben geprofiteerd van hoge vraag, is het beeld de afgelopen maanden veranderd. iShares-obligatie-ETF's hadden in mei een uitstroom van dik 1 miljard euro, waarbij met name ETF's in opkomende markten en high yield getroffen werden. 

iShares kende ook uitstroom bij aandelen ETF's, met name bij DAX en Euro Stoxx 50 ETF's. Per eind mei 2018 is het marktaandeel van iShares in Europa gedaald van 47,7% vorig jaar naar 43,9% nu.

(klik op tabel voor vergroting)

Lees meer over ETF's:

- Prijzenoorlog in ETF-land gaat door, maar let op totale kostenplaatje

- Drie manieren op je te wapenen tegen hogere rente in eurozone