De wereldwijde fondsenmarkt kent vele spelers, maar wordt gedomineerd door enkele zeer grote partijen. De tien grootste beheren 44% van het wereldwijde vermogen in open end fondsen en ETFs (op basis van Morningstar data per 30 juni 2019). Onder deze dominante spelers vinden we onder andere Vanguard (4.870 miljard euro), BlackRock (inclusief iShares 2.744 miljard euro) en Fidelity (2.321 miljard euro).
Hoewel de wereldwijde markt wordt beheerst door met name Amerikaanse partijen (alle bedrijven uit de top 10 zijn Amerikaans), heeft Europa met Amundi, UBS en Natixis ook een aantal vooraanstaande fondshuizen.
Versnipperde Europese markt
De Europese markt is echter aanmerkelijk meer versnipperd dan de Amerikaanse markt. Dat geldt ook voor Nederland. Dat zorgt er voor dat Europese en Nederlandse vermogensbeheerders een veel kleinere schaal hebben dan hun Amerikaanse tegenstrevers. Zo vinden we de twee grootste Nederlandse vermogensbeheerders pas terug rond plek 70.
In de database van Morningstar staan 45 fondshuizen geregistreerd die zetelen in Nederland. Gezamenlijk beheren zij ruim 1.100 fondsen met een totaal beheerd vermogen van 282 miljard euro. Echter, deze groep van vermogensbeheerders omvat een vrij groot aantal fondshuizen die slechts één of enkele fondsen in hun aanbod hebben. Even goed zien we ook hier, net als wereldwijd, enkele grote dominante partijen.
Leiders NN IP en Robeco
NN IP en Robeco zijn beide met afstand de leidende spelers onder de lokale fondshuizen. De twee vermogensbeheerders hebben samen circa 165 miljard euro onder beheer, oftewel bijna 60% van al het geld dat Nederlandse fondshuizen in fondsen beheren.
De omvang van het beheerde vermogen van een fondshuis is één ding, maar de kwaliteit van het productenaanbod is weer een ander ding. Die twee hoeven niet altijd hand in hand te gaan. Bij het toekennen van de Morningstar Analyst Rating maken de analisten van Morningstar gebruik van een raamwerk waarin de kwaliteit van een fondshuis in een afzonderlijk onderzoek wordt geëvalueerd.
Daarbij wordt onder andere gekeken naar de cultuur binnen de onderneming, de kwaliteit van het fondsenaanbod, de kwaliteit van en verloop binnen de beleggingsteams en de hoogte van de fondskosten in zijn algemeenheid. Uiteindelijk drukken zij hun waardering uit in de Parent Pillar rating van Negative, Neutral of Positive.
De Top-5
In de top-5 van deze week een overzicht van de grootste Nederlandse vermogensbeheerders gemeten aan de hand van de omvang van het beheerde vermogen in open end fondsen en ETF's per eind juni 2019.
NN IP de grootste
De eerste plaats op het podium voor grootste Nederlandse fondshuizen is voor NN IP dat een Neutral Parent Pillar rating draagt. Na de overname van Delta Lloyd in 2017 en het installeren van een nieuw managementteam, heeft CIO Valentijn van Nieuwenhuijzen de vermogensbeheerder gereorganiseerd om de prestaties van haar productlijn te verbeteren. Het bedrijf heeft zijn veronderstelde kerncapaciteiten geïdentificeerd, te weten vastrentende waarden en multi-assets, terwijl de focus binnen aandelen ligt op Europese en duurzame producten. Niet-kernfondsen werden samengevoegd, beheerd via een partnerschap of systematisch beheerd.
Wij geloven dat de rationalisatie van het productenaanbod en de focus op zijn sterke punten van het grootste belang waren, hoewel de effectiviteit ervan nog niet is bewezen. De reorganisatie leidde tot een tijdelijke verhoogd personeelsverloop, iets dat NN IP in het verleden ook heeft geteisterd omdat het geen getalenteerde investeerders kon behouden. Innovatie en gebruik van alternatieve gegevens zijn andere hoekstenen van de nieuwe strategie van NN IP.
Het bedrijf heeft een team van datawetenschappers opgebouwd en probeert een voorsprong te krijgen door de integratie van behavioural finance signalen. Het bedrijf werkt ook zijn variabele beloningskader bij, waarbij het uitgestelde deel zal worden belegd in aandelen van NN Group en in de fondsen die worden beheerd door de portefeuillebeheerder. We denken dat dit de belangen van beleggers beter op één lijn brengt met portefeuillebeheerders.
Over het algemeen zijn we van mening dat NN IP de goede kant op gaat, maar de tijd zal leren of deze nieuwe strategie het bedrijf in een bovengemiddelde vermogensbeheerder kan veranderen.
Robeco nummer twee
Een trede lager staat het met een Positive Parent Pillar rating gewaardeerde Robeco. Na het verwerven van een belang van 90% in Robeco in 2013, bezit het Japanse financiële conglomeraat ORIX de onderneming sinds oktober 2016 volledig. Via haar financiële holding ORIX Europe bezit het verschillende onafhankelijk opererende vermogensbeheerders die het Robeco consortium vormen, waaronder Robeco Institutional Asset Management (RIAM ) en RobecoSAM.
Hoewel alle entiteiten autonoom opereren, zijn de banden tussen RIAM en RobecoSAM recentelijk versterkt, waardoor een nauwere samenwerking op management- en investeringsniveau is ontstaan. Deze herstructurering verhoogde de invloed van RIAM op RobecoSAM en leidde tot enig verloop in het senior management van RobecoSAM. Hoewel we de laatste jaren ook meer verloop hebben gezien in het senior management van RIAM, heeft het talentvolle investeerders kunnen aantrekken en behouden. De gemiddelde termijn van beheerders bij RobecoSAM is ook bovengemiddeld, hoewel het bedrijf helaas een continu verloop heeft gezien in zijn team voor duurzaamheidsanalisten.
Het beloningsbeleid is afgestemd op de belangen van beleggers en wij geloven dat er een solide beleggingscultuur bestaat. Robeco en RobecoSAM hebben hun expertisecentra duidelijk gedefinieerd waarop ze sterke franchises hebben gebouwd. We beschouwen het fondsaanbod als bovengemiddeld, met strategieën van hoge kwaliteit in opkomende markten, vastrentende waarden, kwantitatief en duurzaam beleggen. De capaciteit wordt zorgvuldig bewaakt en sommige fondsen zijn gesloten om de belangen van de belegger te beschermen.
Kempen op vijf
Op de vijfde plek treffen we Kempen aan dat een Positive Parent Pillar rating heeft. Kempen & Co is een Nederlandse zakenbank met activiteiten in vermogensbeheer, brokerage en corporate finance. Het is sinds 2007 onderdeel van Van Lanschot Kempen. Door een verschil van inzicht over het bestuursmodel met Van Lanschot zijn begin 2015 de CEO en de CFO van Kempen & Co teruggetreden. De impact hiervan op de vermogensbeheeractiviteiten lijkt beperkt maar wij blijven de ontwikkelingen volgen.
Wij zien Kempen als een gespecialiseerd fondshuis met een focus op strategieën als small caps, onroerend goed, obligaties en hoog dividend. Al met al vinden wij het een toegewijde vermogensbeheerder die de belangen van haar beleggers goed weet te behartigen met een sterke beleggingscultuur. Zo deinst men er niet voor terug om fondsen te sluiten als deze te groot dreigen te worden. Het relatief geconcentreerde fondsenaanbod vinden wij grotendeels van buitengewone kwaliteit met een aantrekkelijk kostenniveau.
De beleggingsteams zijn over het algemeen vrij stabiel en de beheerders beleggen doorgaans ook persoonlijk in hun eigen fondsen. Dit zorgt volgens ons voor een betere afstemming met de belangen van beleggers. De variabele beloning van de beheerders wordt echter voornamelijk discretionair bepaald. Wij betreuren dat het relatieve rendement van de fondsen niet formeler in deze berekening is geïntegreerd. De informatievoorziening naar beleggers toe is van bovengemiddelde kwaliteit.
Top-5 grootste Nederlandse fondshuizen
(klik op tabel voor vergroting)
Dit artikel is een samenwerking van Fondsnieuws met Morningstar en gebaseerd op data van Morningstar. Bovenstaande is nadrukkelijk niet bedoeld als een aanbeveling tot het doen van transacties.
