Groene fondsen boeken weer instroom dankzij obligatiehonger

We bekijken waar fondsbeleggers hun vermogen naartoe dirigeerden in de eerste vier maanden van 2024 - en waar ze het aan onttrokken.

Antje Schiffler 17 juni, 2024 | 14:09
Facebook Twitter LinkedIn

ESG image

In Europa gevestigde duurzame langetermijnfondsen noteerden een netto-instroom in de eerste vier maanden van 2024, na een moeilijke periode in 2023. Net als in de bredere markt profiteerden Europese duurzame fondsen van interesse bij beleggers in vastrentende strategieën tegen de achtergrond van hoge rentetarieven, terwijl aandelen- en allocatiefondsen te lijden hadden.

Wel is het zo dat alleen fondsen in de Artikel 8 categorie van de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) nieuw geld wisten aan te trekken. Artikel 8 omvat zogeheten lichtgroene fondsen die zich richten op milieu, sociaal beleid en goed bestuur. Deze fondsen noteerden een netto-instroom van €16,85 miljard op jaarbasis, hoewel de vermogensstromen in april negatief werden na drie opeenvolgende positieve maanden. Voorlopige gegevens suggereren dat mei opnieuw een positieve maand was voor Artikel 8 fondsen - de definitieve gegevens voor mei worden later deze week bekendgemaakt.

Artikel 9 fondsen, ook wel donkergroene fondsen genoemd, hebben een expliciete duurzame beleggingsdoelstelling. Zij noteerden vier opeenvolgende maanden van uitstroom, waardoor de netto terugbetalingen op jaarbasis uitkwamen op €7,13 miljard, volgens gegevens van Morningstar Direct.

Het Artikel 8 en Artikel 9 fondsenuniversum omvat open-end en exchange-traded fondsen (ETF's). Geldmarktfondsen, funds-of-funds en feederfondsen zijn uitgesloten. Fondsen zonder ESG-kenmerken worden geclassificeerd als Artikel 6 ("not stated" in Morningstar Direct).

Het algemene positieve sentiment op het gebied van duurzaam beleggen werd weerspiegeld door het bredere Europese fondsenlandschap. In totaal verzamelden in Europa gevestigde fondsen €67,1 miljard in de eerste vier maanden van het jaar, waarbij elke maand een positieve netto-instroom liet zien. 

Fund flows naar SFDR classificatie over 1 jaar

SFDR fund flows

Bron: Morningstar Direct, data per 12 juni 2024. 

 

Obligatiefondsen boeken netto-instroom

Artikel 8 obligatiefondsen haalden tussen januari en april €60,42 miljard op en Artikel 9 obligatiefondsen €4,22 miljard. Ter vergelijking: de netto-instroom in Artikel 6 fondsen bedroeg €9 miljard.

"De grotere instroom in Artikel 8-obligatiefondsen ten opzichte van artikel 6-obligatiefondsen weerspiegelt mogelijk de verwachting van beleggers dat de 'langere rente' gunstig is voor obligaties van het investment grade-type, die doorgaans deel uitmaken van ESG-georiënteerde portefeuilles", zegt Hortense Bioy, wereldwijd hoofd duurzaamheidsonderzoek bij Morningstar.

In januari hadden de financiële markten ingeprijsd dat de Europese Centrale Bank de belangrijkste rentetarieven in 2024 vijf keer zou verlagen, met een eerste verlaging in het voorjaar. Nu zijn de verwachtingen gericht op nog een of twee verlagingen dit jaar, na de renteverlaging eerder deze maand. De ECB heeft ook haar inflatievooruitzichten verhoogd, wat de hoop op monetaire versoepeling heeft getemperd.

Wat de Artikel 9 fondsen betreft, werden de positieve stromen naar de vastrentende klasse - in totaal €4,22 miljard - tenietgedaan door de aanzienlijke onttrekkingen aan andere activaklassen, met name het recordbedrag van ruim €10 miljard uit aandelenfondsen.

  

Forse uitstroom bij Artikel 8 aandelenfondsen

De lichtgroene aandelenfondsen bleven ook kampen met een uitstroom en registreerden een min van €19,52 miljard in de eerste vier maanden van het jaar. Deze categorie heeft sinds april 2023 te maken gehad met maandelijkse netto-uitstroom. Year-to-date waren Europese large-caps de categorie met de meeste uitstroom. Daarentegen bedroeg de netto-instroom in Artikel 6 aandelenfondsen in totaal €41,77 miljard.

Dit verschil kwam niet als een verrassing voor marktvolgers: "Het is redelijk om aan te nemen dat sommige beleggers vorig jaar voorzichtiger zijn geworden met ESG-beleggingen in de nasleep van de underperformance van ESG en ESG-strategieën in 2022, die deels te wijten was aan hun typische onderweging in traditionele energiebedrijven en overweging in technologie en andere groeisectoren", zo schrijft Morningstar's Bioy in het rapport SFDR Artikel 8 en Artikel 9 Fondsen: Q4 in Review'.

Veel duurzame fondsen nemen een voorzichtige houding aan ten opzichte van beleggingen in fossiele brandstoffen, en daarnaast heeft de invasie van Rusland in Oekraïne defensieaandelen hoger gestuwd. Dit wordt weerspiegeld in de indexen die deze markten volgen: De Morningstar Europe Sustainability Index daalde in 2022 met 16,79%, terwijl de verliezen van de bredere Morningstar Europe GR Index beperkt bleven tot 11,11% (in euro's).

Als we kijken naar de twee Morningstar Indexen, begint 2024 een ander beeld te schetsen vanuit een prestatieperspectief: De Morningstar Europe Sustainability Index stijgt met 10,87% op jaarbasis (in euro's), terwijl de bredere markt licht achterblijft met +10,58%.

Bioy merkte ook op dat bijkomende factoren die wegen op de vraag van beleggers naar ESG-fondsen de bezorgdheid over greenwashing en de steeds veranderende regelgeving zijn. De golf van herclassificaties van fondsen naar Artikel 8 van Artikel 9 onder de Sustainable Finance Disclosure Regulation eind 2022, en andere kwesties in verband met de implementatie van de regelgeving, hebben verwarring veroorzaakt bij beleggers en andere marktdeelnemers, zei ze.

 

Duurzame ETF's winnen marktaandeel

Net als in de bredere markt blijven passieve strategieën marktaandeel winnen in het SFDR-landschap. Passieve strategieën vergaarden €13,14 miljard year-to-date, waarbij de totale activa van Artikel 8 en 9 passieve fondsen eind april €683 miljard bedroegen.

Het veel grotere actieve SFDR-universum (activa stonden op 30 april 2024 op €4.761 miljard) zag ook een positieve netto-instroom in Artikel 8 fondsen (€1,7 miljard year-to-date). Actief beheerde artikel 9-fondsen zagen daarentegen tussen januari en april €7,78 miljard de deur uitgaan.

Vanuit het perspectief van organische groei vertoonden Artikel 8 fondsen eind april een negatieve organische groei van 0,08% over de afgelopen 12 maanden. Producten uit de Artikel 9 groep lieten daarentegen een negatievere autonome groei zien van 0,88%. Ondertussen vertoonden fondsen die volgens de SFDR niet worden beschouwd als Artikel 8 of Artikel 9 gemiddeld positieve organische groeicijfers.

 

De duurzaamheidsexperts van Morningstar publiceren ieder kwartaal een rapport over de fund flows. Het SFDR kwartaalrapport over Q2 2024 zal eind juli verschijnen.

Blijf op de hoogte via de Morningstar nieuwsbrief

Klik hier om aan te melden

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

Antje Schiffler  is editor voor Morningstar in Frankfurt.

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten