De aandelenkoersen van producenten van basisgrondstoffen zijn vaak het aantrekkelijkst wanneer de macro-economische cyclus zich op zijn laagste niveau bevindt. Op dat punt zijn commodityprijzen doorgaans laag, omdat er ruime voorraden zijn en de vooruitzichten voor de vraag nog onzeker zijn.
Commodityprijzen zijn doorgaans de belangrijkste drijfkracht achter de financiële prestaties van deze bedrijven. Uiteraard hebben ze geen controle over de marktprijzen van de producten van deze bedrijven, die reageren immers op de wereldwijde basisprincipes van vraag en aanbod.
Waar die bedrijven wel controle over hebben zijn de productiekosten en de productieniveaus. Twee kritieke drivers achter de waardering van producenten van basisgrondstoffen. Productiekosten kunnen in zekere mate worden beheerd via investeringen in efficiëntere apparatuur en een verstandige planning. De belangrijkste factor die de productiekosten uiteindelijk bepaalt, is echter de aard van de grondstoffen die een bedrijf aanwendt. Verschillende kwaliteiten erts, verschillende technische moeilijkheidsgraden en een bevoordeelde toegang tot energie en andere basisbehoeften kunnen onder producenten van dezelfde grondstof allemaal leiden tot sterk verschillende productiekosten. Tot slot kunnen bedrijven de productieniveaus ook beheren door bestaande activa te beheren, door nieuwe activa te bouwen of door niet-concurrerende activa van de hand te doen als reactie op marktsignalen.
Ook is het belangrijk om bij beleggingen in producenten van basisgrondstoffen rekening te houden met risico's die verbonden zijn met het bedrijf of het land waar het bedrijf gevestigd is. Bedrijfsspecifieke risico's hebben onder meer betrekking op de beslissingen van het bedrijf over de toewijzing van zijn kapitaal. Aan de golf van fusies die de mijnbouwsector aan het einde van de jaren tachtig overspoelde, hebben veel managementteams van mijnbouwbedrijven een behoorlijke kater overgehouden. Tijdens deze periode schoten veel bedrijven hun doel voorbij, door imposante waarderingen te betalen gebaseerd op de veronderstelling dat de commodityprijzen gunstig zouden blijven evolueren. Na de daaropvolgende instorting van de commodityprijzen hadden veel overnemers spijt van hun impulsieve aankopen en schreven ze massaal voorraden af.
Landspecifieke risico's zijn er in verschillende vormen. Het meest opmerkelijke risico is wellicht het potentieel voor wijzigingen in het belastingstelsel voor grondstoffen, zoals in Australië het geval was. Ongunstige wijzigingen van bestaande belastingwetten kunnen de waarde van de kostbare grondstoffen van deze bedrijven aanzienlijk doen dalen. Een andere potentiële dreiging is de inbeslagname van activa. Hoewel het grootste deel van de activa van deze bedrijven zich in rechtsgebieden bevindt waar er geen risico van inbeslagname heerst, zijn er precedenten (zoals in Venezuela) die het risico van confiscatie duidelijk maken.
Portefeuille
De STOXX 600 Basic Resources Index is uiterst geconcentreerd: de vijf grootste componenten maken 75 procent uit van de totale marktkapitalisatie van de index. Alleen al Rio Tinto en BHP Billiton zijn goed voor 41 procent van de index.
Waardering
De aandelenanalisten van Morningstar houden zich momenteel actief bezig met 81 procent van de STOXX 600 Basic Resources Index, gemeten volgens marktkapitalisatie. Eind mei was de verhouding tussen koers en reële waarde van het fonds 0,87 op basis van de schattingen van de reële waarde van onze analisten. Dit impliceert dat de sector in bescheiden mate ondergewaardeerd is.
Wat staat er op het ETF-menu?
Er zijn momenteel zeven verschillende ETFs beschikbaar op Europese beurzen die de STOXX 600 Basic Resources Index volgen. Van die zeven gaat de prijs voor de laagste totale kostenverhouding (TER) naar het STOXX 600 Basic Resource Fund van ComStage ETF met een TER van 0,25 procent. iShares STOXX 600 Basic Resources Fund is het meest liquide. Dat fonds heeft het afgelopen jaar circa 2,5 miljoen euro aan gemiddelde dagelijkse omzet op de Xetra-beurs gehaald. Het Optimised fund van Source is ontworpen met het oog op liquiditeit. Het fonds volgt een geoptimaliseerde versie van zijn benchmark, waarbij minder liquide componenten worden verwijderd om te trachten de globale liquiditeit van het ETF te verbeteren.
Tezamen met het feit dat de fondsen van het bedrijf alleen op het Xetra-platform genoteerd zijn, heeft dit ertoe geleid dat de liquiditeit van de fondsen van Source op de beurs in een relatief korte tijdspanne aanzienlijk is gestegen. Dat was grotendeels te danken aan het feit dat ze meteen erg populair waren bij het hedgefondspubliek, waarvan de beleggingen sowieso een hoog verloop kennen. Ook het db x-trackers fund geniet een ruime liquiditeit op het Xetra-platform en het Lyxor fund is redelijk liquide op de markt van Parijs. De liquiditeit voor de db x-trackers en ETFX funds op de LSE is momenteel minimaal, en we adviseren dan ook om voor de aankoop en verkoop ervan limietorders te gebruiken (klik hier voor meer informatie over limietorders en een grondigere bespreking van liquiditeit). Tot slot is het ETFX fund ook extreem illiquide op de beurs Euronext Amsterdam.
