Veranderingen tot nu toe
Tot nu toe zijn er al verschillende maatregelen genomen die de pensioenfondsen wat moeten ontlasten. Hieronder staan er een aantal waarvan de pensioengerechtigde het meest zal merken. Daarnaast is deze zomer de Wet Pensioencommunicatie ingevoerd.
- Langer doorwerken
De overheid probeert oudere werknemers langer aan het werk te houden. In 2006 (Wet VPL) is het vroegpensioen afgeschaft, in 2013 is de AOW leeftijd gewijzigd en in 2014 is de fiscale pensioenrichtleeftijd verhoogd van 65 naar 67 jaar. Hiermee zijn nu ook in 2014 en 2015 de maximaal toegestane opbouwpercentages aangepast. Immers, als je langer doorwerkt kan je met een lagere opbouw per jaar eenzelfde pensioendoel bereiken.
- Maximaal pensioengevend salaris
In 2015 is ook het salaris waarover je pensioen opbouwt gemaximeerd op € 100.000. Als je meer verdient dan een ton en je wilt over het meerdere van je salaris ook pensioen opbouwen, dan stelt de overheid dat je dit zelf moet regelen. Om aan deze groep werknemers tegemoet te komen is de zogenaamde “netto lijfrente” geïntroduceerd. Een vrijwillige spaarfaciliteit waarbij de waarde is vrijgesteld in box 3 en de uitkering niet wordt belast in box 1.
- Wet pensioencommunicatie
Afgelopen zomer is de wet pensioencommunicatie in werking getreden. Deze wet is ingevoerd omdat er is gebleken dat de wettelijke informatieplichten (uit 2007) er niet toe hebben geleid dat men pensioenbewuster is geworden. De nieuwe wet probeert hier verbetering in te krijgen door de informatie over pensioen begrijpelijker te maken.
Pensioenhervorming
Als aanzet voor de pensioenhervorming is de staatssecretaris vorig jaar gestart met de pensioendialoog; een initiatief waarbij iedereen mee kon praten over de vernieuwingen. Hieruit is duidelijk gebleken dat pensioenen transparanter en eenvoudiger moeten worden. Ook moeten de pensioenen beter in kunnen spelen op de veranderende arbeidsmarkt. We werken nu eenmaal geen 40 jaar meer bij dezelfde baas en daardoor zijn er nu best veel werkenden zijn die geen adequaat pensioen meer kunnen opbouwen binnen het huidige systeem. Hiermee samenhangend ligt ook de zogenaamde “doorsneepremie” onder vuur; het systeem waarbij alle werknemers dezelfde premie betalen. Verhoudingsgewijs betalen jongeren dan te veel en ouderen te weinig. Vroeger was dit geen probleem omdat dit vanzelf gladgestreken werd zodra jongeren ouderen werden, maar in een veranderend systeem gaat dit niet meer op. Verder wil men meer ruimte voor maatwerk en individuele keuzevrijheid. En tenslotte stelt men de overheid, sociale partners maar ook de burger samen verantwoordelijk voor een goed pensioen.
De ideeën voortvloeiend uit de dialoog vormden weer de input voor een aantal mogelijke beleidsvarianten waaraan het pensioenstelsel aangepast kan worden. Deze gaat de staatssecretaris verder uitwerken en in het najaar presenteert ze de vervolgstappen om in 2020 in ieder geval te komen tot (gefaseerde) afschaffing van de doorsneesystematiek en de eerste resultaten voor een nieuw soort pensioenregeling.
Er is echter nog een dikke maar: in de laatste zin van haar Kamerbrief schrijft de staatssecretaris, “het is niet op voorhand duidelijk of dit ook daadwerkelijk tot het gewenste resultaat leidt. Wanneer zou blijken dat het gewenste resultaat niet kan worden gerealiseerd, dan is de doorontwikkeling van de bestaande pensioenovereenkomsten een terugvaloptie”.
Conclusie
De plannen om het hele stelsel op de schop te gooien zijn nog erg onzeker. En de eerste resultaten worden pas over vijf jaar verwacht. Er ligt, met uitzondering van de afschaffing van de doorsneepremie, nog niks vast en er bestaat een goede kans dat er zelfs mogelijk helemaal niets verandert!
Wat er ook gebeurt, de tendens zal hoe dan ook zijn dat de burger een zwaardere verantwoordelijkheid voor een goed pensioen zal krijgen! Dit botst evenwel met het gebrek aan pensioenbewustzijn bij de burgers. Het is maar zeer de vraag of de nieuwe wet pensioencommunicatie hier verandering in zal kunnen brengen en het is al even opvallend dat de aandacht van de beleidsmakers voor communicatie zo groot is, terwijl de interesse van mensen zelf in het pensioen dat niet is. Alle pensioen 1-2-3en ten spijt, zolang het totale systeem nog zo ondoorgrondelijk en intransparant blijft zal dat ook niet verbeteren. De terugvaloptie van de staatssecretaris is dan ook een somber scenario. Vooralsnog is 69% van de Nederlanders volledig pensioenonbewust!
Disclaimer - Op verzoek van Morningstar schrijft Greetje Remmerde van pensioendoehetzelf.nl over personal finance met de nadruk op pensioen. Haar columns helpen mensen om betere beslissingen voor hun pensioen te nemen. Meningen en visies in deze artikelen zijn die van de externe partij en niet van Morningstar. Morningstar is op geen enkele wijze verantwoordelijk voor de inhoud. De informatie in dit artikel is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
