Morningstar
AanbevolenNieuws Whats New IconProfessionele beleggers Whats New Icon
Commentary

Wereldwijde aandelen dalen en olie stijgt na Israëlische aanval op Iran

Israëlische luchtaanvallen op Iran hebben de markten vrijdag opgeschrikt, nu de spanningen in het Midden-Oosten dreigen te escaleren.

Johanna Englundh 13 juni, 2025 | 11:32
Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Collage-illustratie met een muntstuk van één Amerikaanse dollar, een tickerboard met een negatieve markttrend en een kantoorgebouw.

Belangrijkste opmerkingen

• Wereldwijde aandelen daalden en olieprijzen stegen nadat Israël luchtaanvallen uitvoerde op Iran.

• Safe-haven activa stegen terwijl aandelen van luchtvaartmaatschappijen daalden door stijgende brandstofkosten en verstoringen van vluchten.

• De aandelen van defensie schoten omhoog toen beleggers reageerden op de toegenomen geopolitieke spanningen.

Aandelenkoersen daalden vrijdag wereldwijd scherp en de olieprijzen stegen nadat Israël vrijdagochtend vroeg, plaatselijke tijd, een reeks luchtaanvallen uitvoerde op Iran, gericht op locaties waarvan het zei dat ze verband hielden met het Iraanse nucleaire programma.

De Morningstar Eurozone Index daalde met 0,83%, waarbij de Morningstar Spain Index en de Morningstar Italy Index het zwaarst werden getroffen met verliezen van rond de 1,6%. Futures op Amerikaanse aandelen zakten vrijdag ook, waarbij de S&P 500 futures ongeveer 1,2% daalden, terwijl de Nasdaq 100 futures 1,5% verloren.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei dat het land Operatie Rising Lion had gelanceerd, een “gerichte operatie om de Iraanse dreiging voor Israëls voortbestaan terug te dringen”.

Volgens Netanyahu was een van de doelwitten de nucleaire faciliteit van Natanz, waar uranium wordt verrijkt. Daarnaast zijn verschillende wetenschappers en militaire leiders, waaronder de commandant van de Iraanse Revolutionaire Garde, Hossein Salami, gedood in Teheran en andere delen van het land.

“De Israëlische aanvallen op Iran vormen een ernstige escalatie van het conflict tussen de twee landen, maar het is zeer waarschijnlijk dat Israël geen enkele Iraanse nucleaire installatie heeft kunnen vernietigen”, schreven Panmure Liberum-analisten Joachim Klement en Susana Cruz in een commentaar. Omdat de VS niet betrokken was bij de aanvallen, verwachten ze niet dat Iran vergeldingsmaatregelen zal nemen tegen Amerikaanse sites in het Midden-Oosten, maar verwachten ze wel herhaalde aanvallen en vergeldingsmaatregelen tussen Israël en Iran in de komende weken.

“Het is deze Iraanse reactie die kan leiden tot een escalatie van het conflict en de VS erin meesleurt, en in dat geval zouden we verwachten dat de wereldwijde olie- en gasaanvoer langer verstoord zal zijn, wat een nieuwe stagflatoire impuls zal creëren in Europa, het VK en de VS, vergelijkbaar met wat er gebeurde in 2022 nadat Rusland Oekraïne was binnengevallen,” voegde de analist eraan toe.

Olieprijs en olieaandelen stijgen

De futures voor ruwe olie schoten omhoog na de aanval, waarbij Brent crude vannacht een rally van 13% liet zien, voordat de winst afnam tot ongeveer $72,70 per vat, nog steeds hoger dan de $69,40 van de vorige sessie.

“Wij verwachten dat de prijsstijging van vandaag, bij afwezigheid van een bredere oorlog, waarschijnlijk een ‘sell-the-news’-gebeurtenis zal blijken te zijn. De oliemarkten blijven ruim bevoorraad nu de OPEC de productie wil verhogen en de vraag zwak is. De Amerikaanse productiegroei is vertraagd, maar zou kunnen opveren bij aanhoudend hogere prijzen”, zegt Allen Good, onderzoeksdirecteur bij Morningstar.

“Ondertussen is een grotere oorlog onwaarschijnlijk. De regering-Trump heeft al verklaard dat ze zich blijft inzetten voor gesprekken met Iran. We verwachten een reactie van Iran, maar die zal waarschijnlijk bescheiden zijn, net als de vergeldingsaanvallen in het verleden, en geen grotere oorlog ontketenen,” voegt Good eraan toe.

Europese energieaandelen leidden de stijgingen in de regio, waaronder Shell SHELL, Var Energi VAR, BP BP, TotalEnergies TTE, Repsol REP, Aker BP AKER en Equinor EQNR. Volgens Michael Field, hoofdstrateeg voor de Europese markten bij Morningstar, kunnen de preventieve aanvallen door Israël de olietoevoer in de regio verstoren op een moment dat de markten een overaanbod hebben. Hij ziet het risico van besmetting in de regio als laag, waarbij de markt de mogelijkheid van een totale oorlog in het Midden-Oosten effectief verwerpt.

“Ondanks de aanzienlijke stijging van de olieprijs vandaag, is het effect op de aandelenkoersen van Europese olieaandelen minder groot. BP stijgt vanochtend minder dan 3% en Shell minder dan 2%. Met een negatief sentiment ten opzichte van de sector is energie momenteel de goedkoopste sector in Europa. Wij zien een duidelijke stijging voor namen als BP, ConocoPhillips COP en Exxon XOM," aldus Field van Morningstar.

Aandelen in defensie gaan omhoog

Defensieaandelen waren ook winnaars, met aandelen zoals Rheinmetall RHM, BAE Systems BA, Lockheed Martin LMT, Thales HO en Saab SAAB B noteren hoger.

Goud bereikte een hoogste punt in bijna twee maanden na het nieuws, hoewel het wat winst verminderde naarmate de ochtend vorderde. Het edelmetaal werd in de vroege uren in Europa verhandeld rond $3.419, nadat het in de loop van de nacht $3.443 bereikte.

Andere traditionele veilige havens zoals de Zwitserse frank, de Japanse yen en de Amerikaanse dollar werden allemaal sterker vannacht.

Onder de slechtst presterende aandelen waren luchtvaartmaatschappijen prominent aanwezig, met easyJet EZJ, Deutsche Lufthansa LHA, Ryanair RYA en TUI TUI1 verloren allemaal terrein. De sector werd de afgelopen dagen geconfronteerd met zwakke cijfers over vliegtarieven in de Verenigde Staten, stijgende brandstofkosten en een dodelijk vliegtuigongeluk bij Air India. Bovendien hebben de aanvallen van Israël op Iran ervoor gezorgd dat verschillende luchtvaartmaatschappijen hun routes hebben gewijzigd om overdag niet over het luchtruim van Israël, Iran, Irak of Jordanië te vliegen.


De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.

Correction: In een eerdere versie van dit artikel werden Joachim Klement en Susana Cruz, analisten bij Panmure Liberum, ten onrechte vermeld als medewerkers van een andere bank.

Facebook Twitter LinkedIn
Font-Size

Over de auteur

Johanna Englundh  Johanna Englundh is redacteur van Morningstar in Zweden

© Copyright 2025 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten

De Star Rating voor aandelen van Morningstar wordt toegekend op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Morningstar kent Star Ratings toe op basis van de raming door een analist van de reële waarde van een aandeel. De Star Rating wordt door vier componenten bepaald: (1) ons oordeel over de economische slotgracht van het bedrijf, (2) onze raming van de reële waarde van het aandeel, (3) onze onzekerheid met betrekking tot die raming van de reële waarde, en (4) de huidige marktprijs. Die criteria samen leiden tot een unieke rating die elke dag wordt geüpdatet. Een rating van vijf sterren betekent dat het aandeel een goede waarde vertegenwoordigt tegen zijn huidige koers; een rating van één ster niet. Als ons uitgangspunt correct is, dan zal de marktprijs in de loop van de tijd, doorgaans binnen de drie jaar, gaan samenvallen met onze raming van de reële waarde. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de Morningstar Star Rating voor aandelen, ga naar

De raming van de kwantitatieve reële waarde is de door Morningstar uitgevoerde raming van het bedrag per aandeel uitgedrukt in USD dat het eigen vermogen van een bedrijf vandaag waard is. De raming van de kwantitatieve reële waarde is gebaseerd op een statistisch model afkomstig van het analistenteam van Morningstar gespecialiseerd in de raming van de kwantitatieve reële waarde van bedrijven, en omvat een financiële prognose van het bedrijf. De raming van de kwantitatieve reële waarde wordt dagelijks berekend. Het is een projectie/opinie, geen feitelijke verklaring. Beleggingen in effecten zijn onderhevig aan markt- en andere risico's. Resultaten van een effect uit het verleden bieden geen garantie en zijn geen indicatie voor toekomstige resultaten. Voor meer informatie in verband met de raming van de kwantitatieve reële waarde, ga naar

De Morningstar Medalist Rating is de samenvattende weergave van Morningstar’s vooruitkijkende analyse van beleggingsstrategieën zoals die worden aangeboden via specifieke instrumenten met een beoordelingsschaal van Gold, Silver, Bronze, Neutral en Negative. De Medalist Ratings geven aan welke beleggingen naar het oordeel van Morningstar waarschijnlijk in staat zijn om in de loop van de tijd een relevante index of peer group gemiddelde te verslaan op voor risico aangepaste basis. Beleggingsproducten worden beoordeeld op drie belangrijke pijlers (People, Parent en Process) die, als ze gekoppeld worden aan de beoordeling van kosten, de basis vormen voor Morningstar’s overtuiging op de verdiensten van die producten en die hun Medalist Rating bepalen. De pijler ratings kennen de gradaties Low, Below Average, Average, Above Average en High. Pijlers kunnen beoordeeld worden via de kwalitatieve beoordeling van een analist (ofwel direct aan een instrument dat de analist volgt, ofwel indirect als de pijler ratings van een gevolgd instrument toegepast worden op een verwant niet-gevolgd instrument), of via het gebruik van algoritmische technieken. Instrumenten worden aan de hand van hun verwachte prestatie gesorteerd in rating groepen die worden gedefinieerd door hun Morningstar Categorie en hun actieve of passieve status. Als analisten een instrument direct volgen, kennen ze de drie pijler ratings toe op basis van hun kwalitatieve beoordeling, getoetst door het Analyst Rating Committee, en monitoren en evalueren deze ten minste iedere 14 maanden. Als de instrumenten ofwel indirect door analisten worden gevolgd, ofwel door algoritme, dan worden de ratings maandelijks toegekend. Voor gedetailleerde informatie over deze ratings en hun methodologie kunt u terecht op: here

The Morningstar Medalist Ratings zijn geen feiten en het zijn ook geen credit of risico ratings. De Morningstar Medalist Rating (i) moet niet worden gebruikt als de enige basis bij het beoordelen van een beleggingsproduct, (ii) omvat onbekende risico’s en onzekerheden die verwachtingen kunnen doorkruisen en tot andere dan verwachte uitkomsten kunnen leiden, (iii) is niet gegarandeerd gebaseerd op volledige of accurate aannames of modellen als ze algoritmisch zijn bepaald, (iv) bevat het risico dat het rendementsdoel niet wordt gehaald vanwege zaken als onverwachte wijzigingen in beheer, technologie, economische ontwikkeling, rentebewegingen, kosten, concurrentiedruk, wetgeving, wisselkoersen, belastingen en wijzigingen in politiek of sociaal klimaat, en (v) moet niet worden gezien als een aanbeveling om beleggingsproducten te kopen of verkopen. Een verandering in de fundamentele factoren achter de Morningstar Medalist Rating kan betekenen dat de rating niet langer accuraat meer is.

Voor informatie over de historische Morningstar Medalist Rating voor beleggingsfondsen die Morningstar volgt, kunt u terecht bij uw lokale Morningstar kantoor.

Gedetailleerde informatie over belangenconflicten, waaronder EU MAR publicaties, leest u in het document “Morningstar Medalist Rating Analyst Conflict of Interest & Other Disclosures for EMEA” dat u hierkunt vinden.

Selecteer de website van uw keuze Om te weten of deze website relevant voor u is, vernemen we graag of u een particuliere of een professionele belegger bent.