In Wat is een beleggingsfonds? (les 1.1) kon u lezen dat de prijs van een beleggingsfonds ook vaak een koers wordt genoemd. De prijzen van beleggingsfondsen en de koersen van afzonderlijke aandelen en obligaties hebben veel overeenkomsten. Beide vertegenwoordigen de recente waarde van een belegging, beide staan afgedrukt in kranten en worden gepubliceerd op het internet. Maar tussen aandelenkoersen en de prijzen van beleggingsfondsen bestaan ook grote verschillen.
Het berekenen van de intrinsieke waarde
De koers of prijs van een beleggingsfonds is gebaseerd op zijn intrinsieke waarde (ook wel inventariswaarde, IW, of Netto Asset Value -NAV). De intrinsieke waarde wordt berekend door de waarde van alle posities (koers maal aantal effecten in portefeuille) bij elkaar op te tellen, daarvan de kosten die het fonds maakt af te trekken en vervolgens de uitkomst te delen door het aantal uitstaande participaties van het fonds.
Een fonds dat bijvoorbeeld 500.000 aandelen heeft uitstaan en aandelen bezit ter waarde van 9 miljoen euro en daarnaast nog een kaspositie heeft ter waarde van 1 miljoen euro, heeft een IW van 20
Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat we het hier over reguliere (open-end) beleggingsfondsen hebben. De koers van een closed-end fonds kan ver afwijken van zijn intrinsieke waarde, daarover later meer.
Overeenkomsten, maar ook verschillen
IW’s en aandelenkoersen verschillen in drie belangrijke aspecten.
Verschil één:
Aandelenkoersen veranderen gedurende de dag, maar de intrinsieke waarde van een fonds wordt slechts één maal per dag berekend. Vaak ’s avonds na sluiting van de beurs, of ’s ochtends voor opening. Wanneer u een beleggingsfonds bij een fondsaanbieder koopt, koopt u tegen een prijs die gebaseerd is op deze intrinsieke waarde.
Men weet echter niet altijd precies wat de IW of koers is van een fonds wanneer u deze koopt. Maar dat vormt bij de aankoop geen probleem. Het is gebruikelijk om een order op te geven die luidt in bedragen. Als u 1250 euro wilt beleggen in een fonds dat een prijs heeft van 14 euro, dan krijgt u 89,286 aandelen in dat fonds.
Een aankoop van individuele aandelen daarentegen luidt in aantallen stukken. Als u Microsoft of Philips wilt kopen, moet u het aantal gewenste stukken opgeven.
Verschil twee:
Ondernemingen hebben een vast aantal uitstaande aandelen. Als een onderneming dit aantal wil veranderen, moet het of een emissie doen om het aantal te verhogen of aandelen inkopen om het aantal te verlagen.
Het aantal uitstaande aandelen van beleggingsfondsen is doorgaans ongelimiteerd. Het aantal uitstaande aandelen van een fonds verandert van dag tot dag, afhankelijk van hoeveel beleggers het fonds willen aan- of verkopen. Een toename of afname van het aantal uitstaande aandelen of participaties in een fonds heeft geen gevolgen voor de intrinsieke waarde van het fonds. Tegenover de uitgifte van de nieuwe aandelen staat namelijk ook extra fondsvermogen.
Verschil drie:
Voor een aandeel kunt u bepalen of het laag of hoog is gewaardeerd, gebaseerd op informatie als winstvoorspellingen of cash flows.
Bij een beleggingsfonds daarentegen is de IW gebaseerd op de waarde van de posities van het fonds. Voor een beleggingsfonds geldt niet zoiets als een over- of onderwaardering en een goedkoop beleggingsfonds in termen van waardering bestaat niet.
Intermezzo
De prijs van een beursgenoteerd beleggingsfonds (koers) is gebaseerd op de intrinsieke waarde van het fonds. Iedere ochtend geeft de fondsaanbieder aan tegen welke koers ze extra aandelen van een beleggingsfonds wil uitgeven (laatkoers) en tegen welke koers ze aandelen wil innemen (biedkoers). Deze prijzen gelden doorgaans gedurende de ochtend. De laatkoers is de intrinsieke waarde plus een opslag. Uit de opslag worden kosten betaald als de kapitaalbelasting en een vergoeding voor de distribut en of aanbieder. De daadwerkelijke koers die tot stand komt op de beurs ligt op of tussen de bied- en laatkoers.
De belegger die via de beleggersgiro van een fondsaanbieder of bank fondsen koopt, wordt afgerekend tegen de openingskoers zoals die tot stand komt op de beurs. De afwijking van de intrinsieke waarde die een fondsaanbieder kan toepassen is aan een maximum gebonden en wordt ook wel (maximale) spread genoemd. De spread is meestal enkele procenten.
Bij closed-end fondsen komt de vorming van de koers op een andere manier tot stand. De koers van zulke fondsen kan fors afwijken van de intrinsieke waarde. Omdat het aantal uitstaande aandelen van een closed-end fonds vast is, wordt de koers volledig bepaald door vraag en aanbod op de beurs. Veel directe onroerendgoedmaatschappijen kiezen de vorm van een closed-end beleggingsfonds, omdat het niet eenvoudig is om snel de portefeuille van gebouwen uit te breiden of een gebouw te verkopen bij respectievelijk in- en uitstroom in het fonds.
Het nut van koersen
Na dit alles gelezen te hebben, vraagt u zich misschien af: Wat heb ik aan het bijhouden van de koersen van mijn beleggingsfondsen? De koers van een fonds is belangrijk omdat het u een indicatie geeft van wat uw belegging waard is op een bepaald moment. Door de koers dagelijks in de gaten te houden weet u altijd wat u waard bent!
Voorafgaande lessen
1.1 Wat is een beleggingsfonds?
1.2 Waarom beleggen in een beleggingsfonds?
Lesoverzicht >
