De toekomst staat niet in de sterren

Het toekomstig rendement van een beleggingsfonds staat helaas niet in de sterren geschreven. Ook niet in de sterren van Morningstar.

San Lie 24 juni, 2015 | 15:24 Maarten van der Pas
Facebook Twitter LinkedIn

Veel beleggers kennen Morningstar van zijn sterren. Die geven op een schaal van 1 tot en met 5 een indicatie van de prestatie van een beleggingsfonds. 1 ster staat kortweg voor slecht en 5 sterren staat voor goed. Fondshuizen vermelden graag als hun beleggingsfonds 4 of 5 Morningstar-sterren heeft.

De Morningstar Rating (sterren) is ooit in het leven geroepen om beleggers een snel inzicht te geven in hoe een beleggingsfonds in het verleden heeft gepresteerd, waarbij rekening wordt gehouden met het genomen risico. Voor de berekening van de sterren worden de voor risico gecorrigeerde rendementen vergeleken met soortgelijke beleggingsfondsen in dezelfde Morningstar-categorie, bijvoorbeeld ‘Aandelen emerging markets’ waarin alle beleggingsfondsen die (hoofdzakelijk) beleggen in aandelen uit opkomende markten zijn ondergebracht. De beleggingsfondsen die over lange termijn het beste gepresteerd hebben ten opzichte van concurrenten krijgen 5 sterren, de slechtst presterende fondsen krijgen 1 ster.

Geen garantie
Maar resultaten uit het verleden bieden geen garantie voor de toekomst. De toekomst staat niet in de sterren geschreven, ook niet in de sterren van Morningstar. Wie een beleggingsfonds wil vinden dat (ook) in de toekomst bovengemiddelde prestaties neerzet, zal naast het historisch rendement vooral moeten kijken naar andere factoren die de prestaties voor de toekomst beïnvloeden.

De kosten die een beleggingsfonds aan beleggers in rekening brengt zijn hierbij een belangrijk aspect: hoe hoger de kosten, hoe hoger de drempel voor een fondsbeheerder om voor een belegger rendement te leveren. Een belegger moet met het rendement immers eerst zijn kosten terugverdienen voordat hij daadwerkelijk winst maakt.

Nog belangrijker is de vraag: wie is de fondsbeheerder eigenlijk die met uw geld aan het werk gaat? Is hij een ervaren rot met gedegen ondersteuning van een breed analistenteam. Of is hij een jonkie zonder noemens-waardige ervaring die nauwelijks kan terugvallen op anderen? Er zijn meer vragen met betrekking tot de fondsmanager. Hoeveel economische cycli heeft de fondsbeheerder meegemaakt en hoe heeft hij zich daarin met zijn fonds bewezen? Heeft hij een bepaalde bevlogenheid bij het beheren van een beleggingsfonds of is dat voor hem een nine-to-five baan? Kiest de manager expliciet voor een bepaalde beleggingsstijl en ontwikkelt hij zich daar gedurende zijn loopbaan verder in, of verandert hij om de paar jaar van visie en/of fonds?

En belegt de fondsbeheerder wel of niet in zijn eigen fonds? Als hij zelf een aanzienlijk bedrag in zijn eigen beleggingsfonds heeft geïnvesteerd dan toont dat betrokkenheid en daarmee lopen zijn belangen parallel met die van andere beleggers. In de Verenigde Staten is het heel gewoon om daar openheid over te geven, in Nederland is dat nog minder in zwang.

Toekomstige winnaars
Beleggers moeten dus verder kijken dan het aantal sterren dat Morningstar aan een beleggingsfonds geeft. Dat kan met de Morningstar Analyst Rating. Waar de Morningstar Rating (sterren) een oordeel geeft over historisch rendement, vertelt de Morningstar Analyst Rating iets over toekomstig rendement. Het aantal sterren dat een beleggingsfonds verdient wordt berekend via een automatisch proces en rolt bij wijze van spreken uit de computer. De beoordeling van een beleggingsfonds bij de Morningstar Analyst Rating wordt - de naam zegt het al - afgegeven door een analist van vlees en bloed en komt tot stand op basis van een grondige analyse van het betreffende fonds. Voor zijn analyse kijkt de Morningstar-analist naar de 5 p’s van een beleggingsfonds: People (beheerteam), Parent (fondshuis), Process (beleggingsproces), Performance (rendement) en Price (kosten).

Op basis van deze analyse geeft hij het beleggingsfonds een waardering die positief (Gold, Silver of Bronze), neutraal (Neutral) of negatief (Negative) kan zijn. Beleggingsfondsen met een waardering Negative scoren onvoldoende op één of meerdere p’s. Neutral-fondsen zijn vlees noch vis en de analisten van Morningstar zijn er niet van overtuigd dat deze het verschil zullen maken. Van de beleggingsfondsen met een waardering Gold, Silver of Bronze - de zogenaamde medaillisten - verwacht Morningstar dat ze op langere termijn door een economische cyclus heen een structureel beter rendement boeken dan het gemiddelde van vergelijkbare fondsen in de Morningstar-categorie en/of de index. Zij zijn de winnaars van de toekomst.

Lees ook over de Morningstar Rating en de Morningstar Analyst Rating

Morningstar Rating versus Morningstar Analyst Rating
Morningstar analyseert en waardeert beleggingsfondsen via twee methoden: kwantitatief op basis van historisch rendement en kwalitatief met het oog op toekomstig resultaat. De een geeft sterren aan een beleggingsfonds, de ander kent het oordeel Gold, Silver, Bronze, Neutral of Negative toe. Hoe een belegger beide waarderingen kan gebruiken.



Morningstar Analyst Rating: het inzicht van de analist
Niet alle beleggingsfondsen hebben een Morningstar Rating en nog minder fondsen hebben een Morningstar Analyst Rating. Wat bepaalt voor welke waardering een beleggingsfonds in aanmerking komt?


Beleggingsfondsen met waardering 'Neutral': vlees noch vis
Van beleggingsfondsen met een Analyst Rating 'Neutral' verwacht Morningstar dat ze niet boven, maar ook niet benedengemiddeld presteren. Welke factoren maken een fonds tot een middenklasser?

Bevlogenheid gezocht!
Een fondsmanager moet een substantieel deel van zijn persoonlijke vermogen in zijn eigen fondsen beleggen. Iets wat bij ons minder in zwang is.


Rentmeesterschap gezocht!
Krijgt een fondsmanager voldoende ruimte zijn "ding" te doen? Bepaalt de commercie het aanbod of staat de belegger voorop?


Doe het wel met stijl
De goede fondsmanagers hebben een eigen, onderscheidende stijl. Die is voor een belegger moeiijk te achterhalen, maar is wel van groot belang.

Blijf niet hangen in het verleden
Een belangrijke valkuil waar veel beleggers nogal eens instappen is dat ze een fonds kiezen op basis van de prestaties uit het verleden.


Goedkoop is geen duurkoop
Wat de absolute hoogte van de TER betreft zijn is Morningstar positief gestemd over de opkomst van goedkope indexproducten als ETFs.


Met medewerking van Maarten van der Pas.

Facebook Twitter LinkedIn

Over de auteur

San Lie  Head Of Research, Morningstar Benelux

© Copyright 2024 Morningstar, Inc. Alle rechten voorbehouden.

Voorwaarden        Privacybeleid        Cookie Settings        Beleidsdocumenten