Recente wisselingen bij NN IP Emerging Market Debt Hard Currency, waar nagenoeg het hele beheerteam opstapte, of het vertrek van co-manager Christian Vondenbusch en fintech-analist Jeroen van Oerle die betrokken waren bij het beheer van Robeco New World Financial Equities zijn slechts voorbeelden van plotselinge veranderingen die grote impact kunnen hebben op de kwaliteit van een beleggingsfonds.

Reden voor de analisten van Morningstar om de Morningstar Analyst Rating van beide fondsen Under Review te plaatsen en de nieuwe situatie grondig te analyseren. Uit die analyse moet blijken of de Morningstar Analyst Rating die het fonds had nog in lijn is met de kwaliteit en overtuiging die we in een beleggingsfonds hebben in de nieuwe situatie. In dit artikel leggen we uit welke factoren we in ogenschouw nemen om tot dit besluit te komen.

Fondsbeheerder is de spil
Een fondsbeheerder is vaak de spil waar het in een beleggingsfonds om draait. De beheerder is verantwoordelijk voor de strategie, selecteert de effecten en voegt deze samen tot een beleggingsportefeuille. Het vertrek van een sleutelpersoon moet dan ook grondig geanalyseerd worden.

Als eerste kijken we naar hoe de situatie was voor het vertrek van de manager. Beheerde de manager het fonds alleen, of was er ondersteuning van (meerdere) medebeheerders en/of een team van analisten? Als deze ondersteunende personen bij het fonds betrokken blijven, hoeft er niet zo veel aan de hand te zijn en kan de continuïteit van het fonds gewaarborgd blijven. Een belangrijke factor is dan de achtergrond van de nieuwe manager en de vraag of hij past bij de beleggingsaanpak van het fonds. Beheerde de vertrekkende fondsbeheerder het fonds in zijn eentje, dan is dit een serieuzere bedreiging.

Veel managerwissels of niet
Daarnaast bekijken we de managerhistorie van het fonds. Is het een fonds waarbij het meer regel is dan uitzondering dat er een nieuwe manager aantreedt, of zijn de beheerders doorgaans voor langere tijd aan het fonds verbonden? Wanneer er zich historisch gezien veel managerwissels hebben voorgedaan dan kan dit een negatief signaal zijn. Het kan een indicatie zijn dat er organisatorische problemen zijn binnen het fondsenhuis of in de werkomgeving waarin de manager moet opereren.

Een belangrijke stap is de beoordeling van de nieuwe beheerder. Zaken die we hierbij onder andere beoordelen zijn bijvoorbeeld de ervaring van de nieuwe beheerder en de relevantie van deze ervaring. Een goede waardebelegger is immers nog geen goede beheerder voor een grondstoffenfonds, net zoals een door de wol geverfde small-cap belegger zijn ervaring minder kan benutten op een sectorfonds waarin voornamelijk in grotere bedrijven wordt belegd.

Ook kan er een verschil in benadering zijn. Zo is een goede stock picker niet per definitie iemand die ook goede landen- of regioselecties kan maken. Ook biedt het track record dat iemand heeft behaald met een goed gespreide portefeuille minder houvast wanneer hij vervolgens een geconcentreerde portefeuille gaat beheren.

Relevant werkverleden
Indien de manager beschikt over relevante werkervaring is het raadzaam om de prestaties van de manager op zijn in het verleden beheerde beleggingsfondsen te bekijken. Interessant is om te kijken hoe de manager heeft gepresteerd over een hele marktcyclus (tijdens opgaande- en neergaande markten) en wat de onderliggende factoren zijn die aan deze resultaten hebben bijgedragen.

Een nieuwe beheerder die voortkomt vanuit de eigen organisatie kan een voordeel zijn. Deze beheerder is namelijk bekend met de filosofie van het fondsenhuis en de mensen binnen de organisatie, wat de integratie van de nieuwe manager zou kunnen versoepelen. Waar we echter scherp op letten is de verantwoordelijkheid van de beheerder. Wanneer de beheerder naast deze nieuwe rol ook nog oude verantwoordelijkheden behoudt, dan kan de werkdruk te hoog worden wat invloed kan hebben op de resultaten van het fonds.

Stijl versus fonds
Als laatste vinden wij het van belang om te kijken of de beheerstijl van de nieuwe manager aansluit bij die van het fonds. Een nieuwe manager zal graag zijn eigen ideeën in de portefeuille willen doorvoeren en mogelijk zelfs het proces willen veranderen. Dit leidt niet alleen tot een andere portefeuillesamenstelling, maar ook tot hogere kosten als gevolg van de transacties die worden uitgevoerd.

Het is zeer belangrijk om te kijken welke veranderingen de manager aan het doorvoeren is in het proces en in de portefeuille. We beoordelen of het fonds nog hetzelfde fonds is als onder de oude beheerder. Wanneer dit niet zo is dan is dat een mogelijke aanleiding om ons oordeel te herzien.

Lees ook eerdere columns van Jeffrey Schumacher:

- Hoe diversiteit in beleggingsteams kans op outperformance kan vergroten

- Waarde versus groei: wel een opleving, maar nog geen rotatie

- Zijn Italiaanse trulli de oplossing voor nieuwe belastingplannen?

- De beste nieuwe ideeën van Morningstar’s fondsanalisten