Het wereldwijde universum van duurzame beleggingsfondsen - bestaande uit open-end fondsen en exchange-traded funds (ETF’s) die zich richten op duurzaamheid, impact of milieu-, sociale en governancefactoren (ESG), beleefde het slechtste kwartaal ooit in het eerste kwartaal van 2025, met een netto-uitstroom van $8,6 miljard. Dit betekende een scherpe ommekeer ten opzichte van de $18,1 miljard aan aangepaste instroom in het laatste kwartaal van 2024.
De terugval vond plaats in bijna alle belangrijke regio’s, aangevoerd door de VS en Europa, die samen goed waren voor het grootste deel van de wereldwijde terugbetalingen.
De VS had te kampen met het 10e opeenvolgende kwartaal van onttrekkingen, met een bedrag van $6,1 miljard in de afgelopen drie maanden.
Europa kende het eerste kwartaal van netto-uitstroom sinds we dit universum in 2018 zijn gaan volgen. De onttrekkingen bedroegen $1,2 miljard, in tegenstelling tot de aangepaste instroom van $20,4 miljard in het laatste kwartaal van 2024.
De uitstroom in Azië (zonder Japan) bedroegen in totaal $918 miljoen, terwijl de Japanse fondsen ook negatieve stromen lieten zien - zij het iets minder dan in het vorige kwartaal en minder dan $900 miljoen. Alleen Canada, Australië en Nieuw-Zeeland registreerden een instroom van rond de $300 miljoen.
Ondanks de recorduitstroom handhaafde het wereldwijde ESG-fondsenuniversum zijn hoge niveau van activa op $3,16 biljoen per eind maart.
Een belangrijke verklaring voor de wereldwijde uitstroom in het eerste kwartaal van 2025 waren de bescheiden, maar significante uitstroomniveus in Europa. Tot vorig kwartaal hadden Europese duurzame fondsen consequent positieve stromen aangetrokken, ook in het vierde kwartaal van 2023, toen conventionele fondsen te maken kregen met onttrekkingen. In het afgelopen kwartaal hadden Europese duurzame fondsen echter voor het eerst sinds ten minste 2018 te maken met een uitstroom, in tegenstelling tot de sterke instroom van hun conventionele tegenhangers.
Verschillende onderling samenhangende factoren helpen deze ommekeer te verklaren. Ten eerste heeft een steeds complexere geopolitieke omgeving, deels gevormd door de terugkeer van president Donald Trump in het Witte Huis, duurzaamheidsbelangen in Europa, waaronder klimaatdoelstellingen, naar de achtergrond gedrongen. De aandacht is verschoven naar economische groei, concurrentievermogen en defensie.
Daarnaast hebben de anti-klimaat agenda en anti-ESG beleidsmaatregelen van Trump, zoals een uitvoeringsbesluit gericht op diversiteit, gelijkheid en inclusie, nieuwe juridische risico’s geïntroduceerd. Deze ontwikkelingen hebben vermogensbeheerders in de VS aangezet tot een voorzichtiger wereldwijde aanpak bij het promoten van hun ESG-geloofsbrieven en het ondersteunen van duurzaamheidskwesties.
Voor sommige Europese beleggers heeft het terugschroeven van ESG-toezeggingen door Amerikaanse bedrijven tot aarzeling geleid, waardoor het gevoel van wereldwijde afstemming over klimaat- en duurzaamheidsdoelen wordt ondermijnd. Deze aarzeling wordt nog vergroot door de zich ontwikkelende Europese wet- en regelgeving en het landschap van ESG-fondsen, terwijl de aanhoudende zorgen over de prestaties - met name in sectoren die al onder druk staan, zoals schone energie - blijven wegen op de belangstelling van beleggers voor duurzaamheidsstrategieën.
Europese rebranding versnelt door deadline regelgeving
Ondertussen bereikte de rebrandingactiviteit van vermogensbeheerders - of het nu gaat om het toevoegen, schrappen of veranderen van ESG-gerelateerde termen in productnamen - een “nieuw hoogtepunt” in het eerste kwartaal, vooruitlopend op nieuwe eisen voor fondsnamen in zowel de EU als het VK.
De Britse regels voor naamgeving en marketing in het kader van de Sustainability Disclosure Requirements zijn in april van kracht geworden, terwijl de richtlijnen voor fondsnaamgeving van de Europese toezichthouder voor de markten vanaf 21 mei van toepassing zijn op bestaande fondsen.
Naar schatting 335 Europese fondsen met ESG-gerelateerde termen in hun naam zijn in het eerste kwartaal van dit jaar van naam veranderd, waaronder 116 fondsen die ESG-gerelateerde termen hebben laten vallen. Ondertussen is het aantal fondsen dat ESG-gerelateerde termen in hun naam veranderde meer dan verdubbeld in de afgelopen drie maanden, waaronder veel passieve strategieën.
Het acroniem “ESG” oversteeg “duurzaam” of “sustainability” las de meest verwijderde term in de drie maanden. De term ESG werd geschrapt door 128 fondsen, waarvan 96 passieve strategieën.
“Duurzaam” of “sustainability” werd door meer dan 90 fondsen geschrapt en door slechts één fonds toegevoegd in het kwartaal, terwijl het woord “klimaat” 16 toevoegingen kende tegenover 11 schrappingen.
In totaal schatten we dat in de afgelopen 15 maanden meer dan 640 Europese fondsen met ESG-gerelateerde termen in hun naam (14%) een rebranding hebben ondergaan, waaronder meer dan 590 (12%) die ESG-termen hebben laten vallen of veranderd.
“Screened’ is de populairste term die fondsen toevoegen, gevolgd door ‘ESG’, ‘transitie’ en ‘klimaat’. Er zijn nieuwe woorden ontstaan om omstreden termen te vervangen en differentiatie en, in de praktijk, ESG-overwegingen aan te geven. Deze woorden zijn onder andere: select, committed, advanced, optimized, leaders, tilt, thoughtful en enhanced.
Deze trend zal zich naar verwachting voortzetten na de deadline van mei, naarmate er meer gegevens worden verzameld.
Klik hier voor het volledige rapport.
De auteur of auteurs hebben geen positie in effecten die in dit artikel genoemd worden. Ontdek meer over Morningstar's redactionele beleid.