Het aantal passieve beleggingsfondsen, dus open-end indexfondsen en exchange-traded funds (ETF's) dat een specifiek duurzame strategie volgt, blijft toenemen. Per ultimo 2017 waren er 267 beleggingsfondsen als zodanig te classificeren en die hadden samen een vermogen van 102 miljard dollar onder beheer. Dat betekent een verdrievoudiging in een periode van vijf jaar.
Dat blijkt uit de studie van Morningstar-experts Hortense Bioy en Kenneth Lamont over het wereldwijde landschap van passieve duurzame beleggingsfondsen.
Binnen het segment duurzame fondsen wint passief flink terrein, en dat is in overeenstemming met de bredere marktontwikkeling die laat zien dat passief harder groeit dan actief beheerde fondsen. Het marktaandeel van passieve fondsen binnen het duurzame landschap is gestegen van 6% naar 12% in de voorbije vijf jaar. Ter vergelijking: het marktaandeel van passieve fondsen in de totale fondsenmarkt bedraagt 24%.
Om dit in perspectief te plaatsen: de Morningstar database telt ruim 2.800 fondsen die een excpliciet duurzaam mandaat hebben, ofwel 'socially conscious' in Morningstar-terminologie, en die hebben samen een beheerd vermogen van meer dan 970 miljard dollar.
Verschillen tussen regio's
De mate van groei verschilt nogal tussen de regio's: Het beheerd vermogen van Amerikaanse fondsen is in vijf jaar tijd verviervoudigd, maar Europa is in omvang nog altijd dominant: zo'n 85% van het wereldwijde beheerd vermogen zit in Europese passieve duurzame fondsen.
Thema's steeds belangrijker
Wat de karakteristieken betreft, is duidelijk dat de breed georiënteerde fondsen nog altijd het leeuwendeel van het aanbod uitmaken, maar dat specifieke gethematiseerde fondsen aan betekenis winnen. Twee thema's die momenteel in het bijzonder bij beleggers in de belangstelling staan, zijn klimaatverandering en gender diversiteit.
Daardoor raakt het aanbod beter toegesneden op de particuliere belegger die een specifieke strategie wenst. De groei tot dusver is voor het grootste deel afkomstig van grote institutionele beleggers. Zij beleggen duurzaam onder invloed van veranderende regelgeving, afdekken van toekomstige risico's en aanhoudend bewijs dat duurzaam beleggen zeker geen rendement kost. Integendeel, het kan juist extra rendement opleveren, zo heeft Morningstar in eerdere onderzoeken reeds aangetoond.
(klik op grafiek voor vergroting)
Institutioneel is aanjager
Het zijn de grote Europese institutionele beleggers die de grootste aanjagers zijn van de groei, zoals Scandinavische pensioenfondsen, sovereign wealth fondsen en fondsen van grote Europese verzekeraars. Deze ontwikkeling wordt verder gestimuleerd door regelgeving zoals in Frankrijk, waar institutionele beleggers verplicht moeten rapporteren hoe ze klimaatverandering te lijf gaan, en dat bevordert duurzaam beleggen.
Daar hebben ze ook steeds meer mogelijkheden voor, want de groei van het aanbod blijkt ook uit de cijfers. In 2017 kwamen er 48 nieuwe duurzame passieve fondsen bij. Ter vergelijking: in 2003 waren dat er slechts 11. Door die groei zijn er nu 71 Morningstar Categorieën waar ten minste één passief duurzaam fonds in zit, terwijl dat er eerder slechts 58 waren.
Regio's in cijfers: Europa
Nog even wat cijfers over de verschillende regio's. Europa kende een verdrievoudiging van het beheerd vermogen in passieve duurzame fondsen in de afgelopen vijf jaar, waarmee het uitkomt op 86 miljard dollar per ultimo 2017.
(klik op grafiek voor vergroting)
Bekijken we de groei aan de hand van de afzonderlijke kwartalen, dan zien we een beeld van gestage groei dat nauwelijks wordt onderbroken.
(klik op grafiek voor vergroting)
Kijken we gedetailleerder naar de fondsen, dan blijkten indexfondsen de overhand te hebben. Zij hebben 90% van het beheerd vermogen en ETF's slechts 10%. In de totale, brede markt voor passieve fondsen is die verdeling bijna 50/50.
Regio's in cijfers: VS
Kijken we vervolgens naar de Verenigde Staten, dan is de groei in de afgelopen vijf jaar sterker dan die in Europa: een verviervoudiging tot een beheerd vermogen van 15,5 miljard dollar per ultimo 2017. Toch is dat nog altijd slechts 1% van het totale Amerikaanse vermogen in passieve fondsen.
In de Verenigde Staten waren beleggers wat terughoudender om duurzaam beleggen te omarmen vanwege het idee dat duurzam beleggen ten kosten zou gaan van rendement. Morningstar heeft bewezen dat die veronderstelling niet klopt, maar deze was wel dusdanig hardnekkig dat die de groei van het duurzaam beleggen in de VS heeft geremd.
(klik op grafieken voor vergroting)
De verdeling naar indexfondsen en ETF is zo'n beetje omgekeerd aan het beeld dat we in Europa zien. In de VS is ongeveer een kwart van de passieve duurzame fondsen een indexfonds en de driekwart meerderheid bestaat uit ETF's.
Kosten
Tot slot een kenmerk dat voor alle passieve duurzame fondsen geldt: ze neigen ernaar duurder te zijn dan hun conventionele concurrenten. Dat geldt voor zowel Europa als de VS. als brede categorie op zich zijn passieve fondsen goedkoper dan actieve fondsen, maar binnen passief is duurzaam dus doorgaans duurder dan conventioneel.
Wel is daar beweging war te nemen. Het aanbod aan nieuwe fondsen haalt de kosten omlaag. Want veel nieuwe ETF's die op de markt worden geïntroduceerd, met name in de Verenigde Staten, kennen lagere kosten dan hun al langer bestaande concurrenten. Die beweging trekt het kostenniveau geleidelijk aan omlaag.
Nieuw: Morningstar Carbon Risk Score
Maak kennis met de Morningstar Carbon Risk Score, een nieuwe tool die inzicht geeft in de CO2-impact van beleggingen:
- De Carbon Risk Score: inzicht in CO2-effect van beleggingsfondsen
- Zo zit de methodologie in elkaar
- Nederlands fondsenuniversum doorgelicht op CO2-impact
Lees meer over duurzaam beleggen:
- Duurzaam beleggen met de Morningstar Sustainability Rating
- Impact klimaatverandering: milieurampen schrikken meer af dan beurskrach
- Deze vier sectoren kampen met toenemende ESG-risico's
- Morningstar Sustainability Indexes bewijzen dat duurzaam beleggen geen rendement kost
